Byrddau Priffyrdd

Festri’r plwyf oedd yn gyfrifol am briffyrdd hyd at 1835 wrth i Ddeddf Priffyrdd alluogi plwyfi i gyfuno a chreu awdurdodau priffyrdd. Roedd y byrddau iechyd lleol a ffurfiwyd ar ol 1848 ac 1858 hefyd yn gyfrifol am briffyrdd mewn ardaloedd trefol. Yn dilyn Deddf Priffyrdd 1862, roedd gan Ynadon Heddwch y pwer i orfodi plwyfi gwledig i uno i greu awdurdodau priffyrdd a fyddai’n cael eu gweinyddu gan fwrdd, lle’r oedd angen. Ar ol 1888, trosglwyddwyd y cyfrifoldeb am briffyrdd i gynghorau sir, ac yn 1894 roedd y cynghorau dosbarth gwledig a threfol yn gyfrifol am ffyrdd llai.