Priffyrdd: Ymddiriedolaethau Tyrpeg

Mddangosodd y cwmniau tyrpeg yn yr ail ganrif ar bymtheg, fel arfer gan Ddeddfau Senedd preifat. Fel hyn byddai’r cwmni’n cynnal a chadw rhan benodol o ffordd am doll. Ar ol 1871 cawsant eu diddymu a’u trosglwyddo i fyrddau priffyrdd a phlwyfi. Ar ol 1888, cafodd y priffyrdd eu trosglwyddo i’r Cynghorau Sir gyda’r ffyrdd eraill yn cael eu trosglwyddo i’r cynghorau dosbarth gwledig a threfol o 1894. Mae cofnodion y cwmniau tyrpeg yn rhan o gasgliadau’r sesiynau chwarter.